روش های کنترل شهوت و هوای نفس

بی‌تردید یكی از نیرومندترین غرایز، نیروی شهوت و غریزة جنسی است كه از ابتدای زندگی در وجود آدمی نهفته است این غریزه تا زمان بلوغ همچنان دوران آرام و بی‌تحركی را پشت سر می‌گذارد، امّا به مجرد شروع دوران نوجوانی، آرام آرام زمان بیداری و طغیان آن فرا می‌رسد و رفته رفته تمام وجود نوجوان و جوان را در برمی‌گیرد. و همه جوانان كما بیش با این وضعیت روبرو می‌شوند، بزرگترها نیز این دوره را پشت سر گذاشته‌اند.

آنچه افراد با هم تفاوت دارند، در این است كه برخی با ایمان قوی و عزم و ارادة استوار در برابر نیروی شهوت می‌ایستند و مقاومت می‌كنند، یعنی به شخصیت خود احترام قایل‌اند و لذا خود را به كارهای زشت و ناپسند آلوده نمی‌سازند، امّا عده‌ای هم وجود دارند كه نمی‌توانند مقاومت كنند و نیروی شهوت را در خود كنترل نمایند. اگر در دوران جوانی نیرویشهوت قوی است، ارادة جوانان قوی‌تر از آن است.علی ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «من كرمت علیه نفسُه، هانت علیه شهواته»[۱] كسی كه كرامت و ارزش خود را بشناسد، شهوت نمی‌تواند بر او غلبه كند.علاوه بر آنكه از نظر شرع حرام است و آبروی انسان را نزد خدا از بین می‌برد، چه پیامدهای در زندگی فرد به دنبال دارد؟ که به برخی از آثار آن اشاره كنیم: تحقیقات روان شناختی نشان می‌دهد كه فكر بیش از حدّ در مورد مسایل جنسی و گرفتار شدن در دام اینگونه اعمال باعث اختلالات روانی در فرد می‌شود. ضعف ایمان، بیماری جسمی و روحی، گوشه گیری و انزوا، شكست در زندگی، ضعف اعصاب و… برخی از آثار و پیامدهای آن می‌باشد. یكی از دانشمندان می‌گوید: این كار جوان را بسیار خسته می‌كند به طوری كه همواره خجل و شرمسار است و خود را مجرم و گناهكار می‌پندارد.[۲]افرادی كه این پیامدها را نمی‌دانند ممكن است ناخواسته به دام شهوت مبتلا شوند امّا وقتی این مسایل را درك كنند،‌قطعاً از آن دست برمی‌دارند. شاید برخی افراد ابتدا باور نكنند امّا وقتی تجربه كردند و پس از مدتی دیدند كه واقعاً احساس گناه سراپای وجود انسان را فرا می‌گیرد، جداً تصمیم می‌گیرند كه از آن دست بردارند، توبه كردن هم اینجاها كاربرد دارد.[۳]

چند راهکار می تواند شهوترانی را کنترل کند که به چهار نمونه اشاره می شود:

۱٫ تقویت ایمان

اگر معنویت و ایمان را در خویشتن تقویت شود، ملكه‌ای در انسان ایجاد می‌شود كه از انجام هر گونه گناه باز می‌دارد و به انسان اجازه نمی‌دهد كه ارزش و منزلت خود را با این كارها از بین ببرد. بسیاری از مشكلات ما و اساساً مشكل عصر ما و جوانان جامعه همین كمبود معنویت و ایمان مذهبی است كه اگر این مشكل حل شود، بسیاری از مشكلات دیگر حل خواهد شد. در عمل و رفتار نیز باید تجدید نظر شود و از رفتارهایی كه میل جنسی و شهوت را در انسان تحریك می‌كند، تا حد امکان بایستی دوری کرد.[۴]

۲٫ یكی دیگر از عوامل مؤثر در جلوگیری و كنترل شهوت كار مداوم است. كارهای بدنی از رنج روحی می‌كاهد و از شهوت نیز جلوگیری می‌كند. كار هم از لحاظ آنكه باعث صرف انرژی و نیروی بدنی در این می‌شود و هم از لحاظ آنكه فكر و ذهن انسان را به خود مشغول می‌كند، می‌تواند از افكار ناسالم و كارهای نادرست و نابهنجار جلوگیری كند.

۳٫ ورزش: یكی دیگر از راهكارهای جلوگیری از فشارهای جنسی است. علاوه بر اینها سعی كنید، در مواقعی كه تنها هستید، ذهن و فكر خود را از مسایل كه سرانجام به بروز نیاز جنسی منجر می‌شود،‌باز داشته و بیشتر به یاد خدا باشید. به این نكته توجه داشته باشید كه خداوند ناظر بر تمامی اعمال ماست، حتی در جاهای خلوت كه هیچ كسی نیست، خداوند ما را می‌بیند، اگر خدای ناكرده گناه كنیم علاوه بر آثار و پیامدهای منفی كه در جسم و روح ما می‌گذارد، آبروی ما نزد خدا هم می‌رود.

۴٫ ازدواج: راهكار دیگر این است كه زمینه ازدواج را فراهم شود.[۵] ازدواج با توجه به ملاك‌ها و معیارهایی كه اسلام معرفی كرده است، چندان سخت و مشكل نیست.

البته باید مقدمات ازدواج را كم كم فراهم شده، و در زمان مناسب عقد انجام گردد. اگر به مقدمات ازدواج اقدام كنید، ذهن و فكر جوان بیشتر روی آن متمركز می‌شود و به امید فردای بهتر و زندگی آبرومندانه از هر كار دیگری منصرف خواهد شد. خداوند متعال كه آفرینندة‌ انسان است و خصوصیات و فطریات و غرایز او را می‌داند، آفریدن زن و مرد و قرار گرفتن آنها در كنار یكدیگر را سبب مودت و رحمت و آرامش انسان و نیز ارضای غرایز به صورت صحیح آن می‌داند.

در این باره می‌فرماید: از آیات و نشانه‌های حكیمانة خداوند این است كه برای شما از جنس خودتان همسرانی قرار داد، تا در كنار آنان آرامش یابید و میان شما مهر و محبت و رحمت قرار داد، به درستی كه در این كار خداوند دلایل حكیمانه‌ای است.[۶]